Dengeli ve Doğru Beslenmenin Önemi
Nasıl Dengeli Besleniriz?
Sağlıklı Beslenme nedir?
Beslenme
büyüme ve gelişmeyi sağlayan, sağlık ve canlılık veren, faaliyet kabiliyetini
artıran, yaşamın sürdürebilmesi ve sağlığın korunması için besinlerin
kullanılmasıdır. İnsanların temel ihtiyaçlarının başında gelir. Beslenme karın doyurmak değil;
vücudun ihtiyacı olan besin gruplarını yeterli ve dengeli olarak almaktır.
Sağlıklı Beslenme
Hayatımızda bu kadar önemli
yer tutan beslenme, çağımızda bir çok ülkenin sorunu haline gelmiştir.
Zamanımızda bir bilim dalı olarak karşımıza çıkan beslenme, bir çok uzmanın
meşgul olduğu, birçok kuruluşun uğraştığı, kişilerin ilgilendiği hayati bir
konudur.
Bireyin ailenin ve toplumun
birinci amacı sağlıklı ve üretken olmaktır. Sağlıklı ve üretken olmanın simgesi
bedenen, aklen ve ruhen, sosyal yönden iyi gelişmiş bir vücut yapısı ve bu
yapının bozulmadan uzun süre işlemesidir.
İnsanlar üzerinde yapılan
araştırmalar yetersiz
beslenen toplumlarda çocuk ölüm hızının normal beslenen toplumlardan on kat
daha yüksek olduğunu göstermektedir. Ayrıca
bu toplumlarda çocuk büyüme hızının daha yavaş olduğunu göstermektedir.
Yetersiz beslenme sadece fiziksel gelişmeyi değil, zekayı da etkiler. Kalp
damar hastalıkları yanlış ve dengesiz beslenmede birinci derece de risk
oluşturmaktadır. Ayrıca enfeksiyon hastalıklarının sık görülmesi ve uzun
sürmesi beslenmeye bağlıdır. Dengesiz beslenme İşçi sağlığını da etkiler,
yetersiz ve dengesiz beslenen işçiler de enerjiye bağlı olarak iş verimi düşer.
Vücut direnci azaldığı için sık hastalanır, iş kazaları artar ve iş verimi
düşer. Hızlı büyüme döneminde yetersiz ve dengesiz beslenen çocuklar arasında
zeka geriliği gösterenlerin oranı oldukça yüksektir. Hamile ve emzikli
kadınlarda yetersiz ve dengesiz beslenme erken doğum, doğum ağırlığı, düşük
bebek doğmasına neden olur.
Vücut direnci azaldığından
hastalıklara yakalanma olasılığı artmaktadır. Kronik ishaller, solunum yolu
hastalıkları sık görülür. Bu olumsuzlukların önlenmesi için yeterli ve dengeli
beslenmemiz gerekir. Günümüz
insanları sağlıklı ve uzun yaşamak, yaşam kalitesini artırmak amacı ile
yeterli, dengeli ve doğru beslenmenin ne kadar önemli olduğunun bilincine
varmıştır. Bu durum
beslenme ve yemek pişirme alışkanlıklarında bilgi ve beceri
birikiminin önemini ortaya koymuştur.
Sağlığın korunması, büyüme ve
gelişmenin sağlanabilmesi için gerekli olan enerji ile besin öğelerinin, yaşa,
cinsiyete, fiziksel aktivite ve özel duruma göre ihtiyaç kadar alınmasına
yeterli ve dengeli beslenme denir. Yeterli beslenmede ekonomiklik ve kalite ön
planda olmalıdır. Her öğünde mutlaka dört besin grubundan alınmalıdır. (Et ve
et ürünleri, süt ve türevleri, sebze ve meyveler, tahıllar)
Dengeli Beslenme
Yeterli ve dengeli
beslenmenin sağlanması için;
- Beslenmede yaş, cinsiyet,
fiziksel aktivite, özel durum ( hamilelik, hastalık v.b.) göz önünde
bulundurulmalı,
- Bireysel ihtiyacı karşılayacak
miktar ve kalitede besin, bir gün boyunca öğünlere paylaştırılarak düzenli
olarak tüketilmeli,
- Besinler beslenme ilkelerine
uygun olarak hazırlanmalı, pişirilmeli ve saklanmalı,
- Ekonomik, taze ve mümkün
olduğunca doğal besinler tercih edilmelidir.
- Yeterli ve dengeli beslenmemizi
etkileyen bazı faktörler vardır. Bunlar da ;
- Besin üretimi, dağıtımı ve
teknolojisinde yetersizlik ve düzensizlikler,
- Satın alma gücünün
yetersizliği,
- Kültürel etmenler ve eğitim
yetersizliği,
- Aile kalabalığı,
- Çevre koşullarının sağlık kurallarına uygun olmayışıdır.
Vücudumuzun tüm
işlevleri için gereken besinleri alırken, bunların yeterli ve dengeli olmasına
özen göstermeliyiz. Besinlerin yanlış hazırlanması, dengesiz tüketilmesi,
günlük öğünlerin atlanması beslenme açısından olumsuzdur. Bunun sonucu yetersiz
ve dengesiz beslenme ortaya çıkar.
Beslenme sorunlarının en
önemli nedeni bireylerin bu konuda eğitimli olmamasıdır. Bireyler günlük tüketmeleri
gereken yiyecek çeşidini, miktarını, öğün sayısını, özel durumlara göre
ihtiyacı bilmeliler. Ayrıca yiyeceklerin çarşıdan alınıp tüketim aşamalarına
kadar geçen sürede dikkat etmeleri gereken yolları bilirler ve bilinçli
insanlar olurlarsa sorunlar büyük ölçüde ortadan kalkacaktır.
Mutfaktaki yolculuğumuza
beslenme konusunda daha bilinçli bireyler olarak devam etme dileği ile
sevgilerimi sunuyorum.
